سەردانیکەر: 397,161
هۆکارەکانی دروستبوونی ریا: یەکەم: نەزانی: ئەگەر باوەڕداران ڕاستییەکانی ژیان وەکو خۆی تێ بگەن ئەوکات هەر گیز تووشی ڕیا نابن؛ چونکە ئێمە بۆ دەمانەوێت خەڵکی لە خۆمان ڕازی بکەین، ئەوان چیان بۆ ئێمە کردووە، تا لە پێناو ڕەزامەندیی ئەوان کار بکەین؟! ئاخر ژیان و تەمەن و لەشساغی و ڕۆزی و سەرجەم بەخششەکانی تر هەمووی هی خوایە، ئیتر بۆچی دەبێت ئێمە بیانخەینە پێناو خزمەتی خەڵکەوە؟! بۆچی دەبێت ڕەزامەندیی خوا بگۆڕینەوە بە ڕەزامەندی خەڵکی؟! ئاخر ئەوان بۆ ژیانی خۆیان، چییان بەدەستە، هەتا بۆ ئێمە هەیانبێت؟! ئەی ئەگەر بۆ ژیان هیچیان بەدەست نەبێت، ئاخۆ بۆ دوای مردن و قیامەتمان چیان لەدەست دێت؟! هەموو ئەوەی خەڵک بۆ ئێمەی پێ دەکرێت، تەنها باسێکی باشەمانە، ئەویش ئەگەر بیکەن!! قسەی باشیش بکرێت، یان نا دەبێت چ سوودێکی هەبێت؟! بەتایبەتی ئەگەر نرخەکەی تووڕەیی خوای گەورەو بەهەدەردانی کردەوەکانمان بێت. کتێبی:کردەوەکانی دڵ/ل/48
کاری پاکردنەوەی دڵ و یەکلابوونەوەی نیەت بۆ خوای گەورە، هەروا ئاسان نییە، هەتا سەر زارەکی بەڕێ بکرێت، بەڵکو هەوڵ و ماندوبوون و پەرستش و زانستی زۆری دەوێت، خواناسانی پێشین زیاتر لە هەر کار و پەرستشێکی تر بە نیەتەوە زۆر ماندوبوون. سوفیانی ثەوری دەڵێت: (ما عالجت شيئا أشد علي من نيتي؛ لأنها تنقلب علي) کتێبی ( جامع العلوم والحکم/ص۷۰). واتە: هیچ شتێک کە ویستبێتم چارەسەری بکەم، هێندەی نیەتی دڵم سەرقاڵی نەکردووم؛ چونکە لێم دەگۆڕیت. کتێبی کردەوەکانی دڵ/30
ئەمڕۆ خەڵکانێکی زۆر هەن، ئەوەی گوێی پێ نادەن، دڵە شەرعییەکانیان و خەمی قیامەت و دواڕۆژیانە، هەموو ژیانیان بۆ جەستەیان تەرخان کردووەو لە پێناوی خزمەتکردنی ئەودا، ساتەکانی بەخەرج دەدەن. خەڵکانێکی تر هەن، ڕاستە ڕوو لە خوان، بەڵام ئەوەندەی سەرقاڵی ڕواڵەت و ڕووکەشی کارەکانیانن، نیو ئەوەندە گرنگی بە کرۆک و ناوەڕۆکی کارەکان و مەبەستەکانی شەرع و نیەتی دڵەکانیان نادەن و پرسیاریان لە بارەوە ناکەن. هەشمانە وا تێ گەشتووە، کە تەنها دڵ گرنگە، ئیتر کردەوە هەر چۆن بێت، کێشە نییەو کاتێک بەئاگایان دەهێنیتەوە لە کردنی حەرامەکان، دەڵێن: دڵ گرنگە، ئەمەش هەڵە تێگەشتنە لە کردەوەکانی دڵ؛ چونکە ئەگەر ڕاستە، دڵمان پاکە و ساغە لەگەڵ خوا، ئەی چۆن ئەو دڵە کاریگەری لەسەر کردەوەکانمان دروست نەکردووە و ناتوانێت ئاڕاستەیان بکات و لە شتە قەدغەکراوەکان بیانگێڕێتەوە؟!. کتێبی: کردەوەکانی دڵ/ل5
هەندێک جار جیاوازی بیر و ڕامان هەڵقوڵاوی جیاوازی سرووشتی خۆمانن، وهەمووشمان ئەو ڕاستییە دەزانین كەسروشتی هەموو مرۆڤەكان جیاوازن وچوون یەك نین، هەر بۆ نموونە سرووشتی ئەبوبەكر وعومەر خوایان لێ ڕازی بێت زۆر جیاواز بووە وئەو جیاوازیەیش كاریگەری تەواوی هەبووە لەسەر بۆچوونەكانیان. بەهەمان شێوە سرووشتی عەبدولڵای كوڕی عومەر وعەبدولڵای كوڕی عەبباسیش هەر وابوە وهەمیشە بۆچوونەكانی عەبدولڵای كوڕی عومەر توندی پێوە دیار بووە بە پێچەوانەی بۆچوونەكانی عەبدولڵای كوڕی عەبباس كە شلگیری بەسەریدا زاڵ بووە،؛ بۆیە زانایان فەرموویانە: ئاگاتان لە توندییەكانی عەبدولڵای كوڕی عومەر وئاسانکارییەکانی عەبدولڵای كوڕی عەبباس بێت.
دەگێڕنەوە لەدێیەکدا ئاغایەکی ستەمکار هەبوو هەرچی خوا پێی ناخۆشبوو لەگەڵ خەڵکی دێکەی دەکرد لە درۆ و دزی و ستەم وگەندەلی داوێنپیسی، مامۆستای دێکەش هەمووجارێک لەوتاری هەینی کەباسی گوناه یان حەرامێکی بکردایە، یان دوعای لە خراپەکارێک بکردایە، ئاغا دەینارد بەشوینی دا وچینێک دارکاری باشی دەکرد ودەیگوت تۆ مەبەستت من بووە، ڕۆژێکیان مامۆستاکە زۆری بۆ هات بە ئاغای گوت. قوربان تۆ مەشمولیت مەقصود نیت، تاوانی من نییە. ئەم دەسەڵاتەیش ڕێک وەک ئەو ئاغایە وایە ولێوان لێوە لە ئاکارو سیفاتی خراپ، ئیتر مامۆستای ئاینی لەهەر مزگەوتێکدا باسی هەر بابەتێک بکات ئەوان دەیبەنە سەر خۆیان و مامۆستاکان سزا دەدەن. ئاخر مامۆستای ئاینی چی بکات کە ئێوە خۆتان خراپن، ئێوە دەبێت لەوە بگەن کە مزگەوت ماڵی خوایە ومەلاش میراتگری پێغەمبەر و ناکرێت ئێوە بەچاوی لق و مەڵەبندەکانتان لە مزگەوتەکان بڕوانن و چاوەڕوان بن مامۆستایانش وە کاسەلێس و بندیوارەکانتان شایەتی ناحەقتان بۆ بدەن، بۆیە ئەوەی دەبێت لەو نێوەندەدا بگۆڕێت ئێوەن نەک مەلاکان و گوتاری ئاینی.
دکتۆری بەڕێز ئەوان بەو هەنگاوەیان زیاتر گەورەیان کردیت، زیاتر سەرنج و سۆزی خەڵکیان بۆ لای جەنابت ڕاکێشا تا گوێت لێ بگرن وشوێن پێت هەڵبگرن،. زیاتر بیر تەسکی خۆیان و لەرزۆکی دەسەڵاتەکەیان نیشاندا، کە دەترسن وتەو وشە حەققەکانی جەنابت بیڕوخێنێت.
با فیرعەونەکانی ئەمڕۆ لە فیرعەونەکانی دوێنێوە فێربن: پیاوێک دەڵێت سەردانی شوێنەوارەکانی میسرم كرد بینیم پیاوێک بەدیار مۆمیاکەی فیرعەونەوە وەستاوە و دەڵێت: فیرعەون لە چیرۆکی تۆوە زۆر وانە فێربووم لەوانە: یەکەم: لە چیرۆکی تۆوە فێربووم کە قەدەری خوای گەورە ڕەتبوونەوەی نییە، تۆ هەزارەها منداڵت سەربڕی لەترسی ئەوەی موسا پەیدا نەبێت، بەڵام خوای گەورە موسای لەماڵەکەی تۆدا و بەدەستی خۆت بەخێو کرد. دووەم: لە چیرۆکی تۆوە فێربووم کە دڵەکان بەدەستی خوای گەورەیە نەوەک خەڵک؛ چونکە کاتێک تۆ موسات لەدڵی دایکی بێبەش کرد خوای گەورە دڵی خێزانەکەی خۆتی بۆ نەرم کرد کە لەدڵی دایکی خۆی بەبەزەیی ومیهرەبانتر بوو. سێیەم: لە چیرۆکی تۆوە فێربووم کەهیچ کەس ناتوانێت هیچ کەسێکی تر خراپ بکات؛ چونکە هەر لەو کۆشکەی تۆوە کە دەتگوت (ٲنا ربکم الاعلی) خێزانەکەت لەو دیو ژوورەکەی تۆوە دەیگوت: (سبحان ربی الاعلی). چوارەم: لە چیرۆکی تۆوە فێربووم کە ماڵەکان نهێنی زۆریان تێدایە و ئەوەی هاوسەرەکان کۆدەکاتەوە دڵەکانیانە نەک سەقفی ماڵەکانیان. پێنجەم: لە چیرۆکی تۆوە فێر بووم کە هەموو سوپا وسەربازانی دونیا ناتوانێت باوەڕدارێکی ڕاستەقینە لە باوەڕەکەی بکات؛ چونکە هەموو سوپاو سەربازەکانی تۆ نەیانتوانی کارەکەری کۆشکەکەت لە باوەڕەکەی بکات. شەشەم: لەچیرۆکی تۆوە فێربووم کە کۆیلەکان خۆیان زاڵم و ستەمکاران دروست دەکەن وئەگەر گەلەکەت خۆیان جڵەویان بۆ شل نەکردیتایه و سەریان بۆ شۆڕ نەکردیتایە تۆ نەدەبویتە ئەو فیرعەونەی خوایەتییان بەسەرەوە بکەیت. حەوتەم: لەچیرۆکی تۆوە فێربووم کە هۆکار و ئامڕازەکان بۆ کاری بەندەکانە و لەکاری خوادا کاریگەرییان نییە؛ چونکە ئەو دەریایەی تۆو سوپاکەتی لەو پەڕی دەسەڵاتدا پێ نغرۆ کرد هەر ئەو دەریایە بوو کردییە پۆستەچی و پێیدا موسای لەو پەڕی لاوازیدا بۆ ماڵی تۆ ڕەوانە کرد. هەشتەم: لەچیڕۆکی تۆوە فێربووم کە هەرچی لەم زەوی ئاسمانەنادا هەیە سەربازی خوای گەورەن و جۆری ئەوچەکەی زاڵمانی پێ لەناو دەبات خۆی هەڵی دەبژێرێ، بۆیە کاتێک تۆ سوپات هێنا خوای گەورە سوپایەکی هاوشێوەی تۆی نەهێنا چونکە تۆ زۆر لەوە کەمتر بووی خوای گەورە سوپایەکی بۆ بجوڵێنێت؛ بۆیە هەرئەو ئاوەی کە سەرچاوەی ژیانی هەموو زیندوویەکە کردی بەهۆی تیاچوونی تۆ و سوپاکەت. پڕۆفیسۆر خالید موحەممەد ساڵح
لە نێوان ئەو ژەهرەی بە ئێوە دراوە وئەو ژەهرەی ئێوە بە ئێمەتان داوە: 1- ئەو ژەهرەی بەئێوە دراوە گوایە ماوەی سێ مانگە پێتان دراوە، بەڵام ئەو ژەهرەی ئێوە بەئێمەتان داوە ماوەی سی ساڵە و هێشتایش بەردەوامی هەیە و ڕۆژانە هەست بە تاڵاوەکەی دەکەین. 2- ئەو ژەهرەی بەئێوە دراوە دەڵێن سێ جۆرە، بەڵآم ئەو ژەهرەی ئێوە بەئێمەتان داوە سەدەها جۆرە وئاین وئەخلاق و ئابوری وئاسایش و ئایندەی خۆمان و نەوەکانیشمانی گرتۆتەوە. 3- ئەو ژەهرەی بە ئێوە دراوە لێی دەرباز بوون وچاک بونەتەوە، بەڵام ئەو ژەهرەی ئێوە بە ئێمەتان داوە جەستەی کۆمەڵگەی داڕزندوە وسەرجەم جومگەکانی لێک ترازاندوە و بەشێوەیک کاری تێ کردوین کە دانیشتوانی ئەم هەرێمە مەرگ و ئاوارەیی ودەربەدەرییان پێ گونجاو ترە لەمانەوە لەسایەی دەسەڵاتە گەندەڵە ژەهراوییەکەی ئێوەدا. 4- ئەو ژەهرەی بەئێوە دراوە بە زووی بەدەمییەوە چوون بەپارەی ئێمە و لەباشترین شوێنی دونیا چارەسەرتان بۆ کراوە، بەڵام ئەو ژەهرەی ئێوە بەئێمەتان داوە دەرفەتی دەربازبوونی بۆ نەهێشتوینەتەوە وچۆن وبەچی ولەکوێ چارەسەری ئەم هەموو قەیرانە دەکرێت کە ئێوە بەسەر ئێمەتان هێناوە. 5- ئەو ژەهرەی بەئێوە دراوە لەگەڵ کەمی ماوە و ڕێژەکەی هەڵایەکی گەورەتان بۆ ناوەتەوە، بەڵام ئەو ژەهرەی بە ئێمەتان داوە سەرەڕای زۆری ماوەکەی و فرە ڕەهەندییەکەی بەبێ دەنگی بێ هیوامان دەکات ودەمان کوژێت وئەگەر ڕۆژێک هاوارێکیش بۆ لایەک بەرین بۆ چارەسەر بەوە تۆمتبارمان دەکەن کە لەخۆشیا هاربووین و هاوار دەکەین ودەمانەوێت سومعەی بکوژەکانمان لەکەدار بکەین.
کۆچی ئێوە و پێداگریتان لەمانەوە لەو دۆخە سەختەدا ئاشکرای کرد: - ئەو دۆخەی ئەم میللەتە بەشمەینەتە پێیدا گوزەر دەکات چەندە سەخت ودژوارە وچۆن میللەت بەشێوەیەک بێ هیوا کراوە کە نەوەکانی مەرگی بەردەرگای خەڵکی لەمانەوە لە نیشتیمانەکەی خۆیدا پێ باشترە. - دەسەڵآتدارانی ئەم هەرێمە چەندە بێ باک و بێ منەتن لەو خاک و خەڵکە و تەنها بۆ بەرەکانی جەنگ و سندوقەکانی دەنگدان میللەتیان بیر دێتەوە و ئێستایش لەبری دان نان بەهەڵەکانی خۆیاندا و بەڵێنی پێداچونەوە بەسیاسەتە چەوتەکانیاندا بەرپرسانیان بەردەوامن لە درۆو چەواشەکاری و بەخشینەوەی تۆمەت بەسەر کۆچبەراندا. - شتێک نییە لە فەرهەنگی وڵاتان وڕێکخراوەکانی بە ناو مافی مرۆڤدا ناوی ماف و دادپەروەی بێت ئەگینا چۆن دەتوانن بێ دەنگ و بێ هەڵوێست بن لەئاست ئەو ئازار و نەهامەتییانەی ئێوەدا، لە کاتێکدا من دڵنیام ئەگەر ئێوە کورد نەبونایە بەڵکو هەر زیندەوەرێکی تر بوونایە و ئاوها گەمارۆ بدرانایە لەو دۆخە سەختەدا ئێستا دەیەها دەوڵەت و ڕێکخراوی نێو دەوڵەتی لەسەرتان هاتبوە دەنگ ودونیایان لەسەر دەورژاندن؛ بەڵام پێ دەچێت کورد بوون بۆ خۆی تاوان بێت بۆیە بەو شێوەیە مامەڵە لەگەڵ نەهامەتییەکانمان دەکەن. پڕۆفیسۆر خالید موحەممەد ساڵح
زیاتر له سهد و 90 زانا و كهسایهتی ومامۆستای ئایینی داوا له هاووڵاتیان دهكهن بهشداری ههڵبژاردن بكهن 190 زانا و كهسایهتی و پڕۆفیسۆر و مامۆستای زانكۆ و مامۆستای ئایینی به پشت بهستن به دهقه شهرعییهكان داوا له هاووڵاتیان دهكهن بهشداری پڕۆسهی ههڵبژاردن بكهن و دهنگ به كهسانی دیندار و شیاو بدهن. لهو ڕاگهیهندراوهدا كه وێنهیهكی ئاڕاستهی پهیام كراوه ئهو زانا و كهسایهتییانه به پشت بهستن به چهندین ئایهت و فهرمووده ڕوونكردنهوهیهكیان لهسهر ههڵبژاردن بڵاو كردووهتهوه و پاش روونكردنهوهی بابهتهكان به چوار دهرئهنجام گهشتوون. ئهو 190 زانا ئیسلامیه كه سهرجهمیان شارهزایی و پسپۆڕییان له شهریعهتی ئیسلامدا ههیه دهڵێن: 1- بهشداری له دهنگدان دهچێته خانهی فهرمان به چاكه و ڕێگری له خراپه. 2- دهنگ نهدان جۆرێكه له ڕازیبوون بهم واقیعه و مانهوهی گهندهڵی و ستهم و نادادی. 3- پێویسته ئهو كهسانهی هاووڵاتیان ههڵیان دهبژێرن و دهنگ و متمانهی خۆیان دهدهن پێیان، دیندار و خاوهنی سیفهتهكانی دهستپاكی و لێوهشاوهیی و بوێری و دڵسۆزی بن بۆ خزمهتی دین و ژین و دۆزی ڕهوای گهلهكهمان. 4- دهنگدان بهرپرسیارێتی دینی و دونیایی تێدایه و شایهتیی دهنگدهره لهسهر گونجاوێتی ئهو كهسهی دهنگهكهی پێ دهدات .https://drive.google.com/file/d/1SOyqptpRJETWsBOqlV7QqDqBpOvP2nzn/view