نیصابی ئاڵتوون بۆ دەرکردنی زەکات.

بەناوی خوای بەخشندە و میهرەبانەوە سوپاس و ستایش بۆ پەروەردگاری جیهانیان، وە درود و ڕەحمەت بۆ سەر گیانی پاكی پێغەمبەر ﷺ و گشت كەس و یاران و شوێنكەوتوانی بەگشتی. وەڵام: سەبارەت بە پرسیارەكەی بەڕێزتان: بەڕێزان ئێمە ئەو نیسابەی کە لە سەردەمی پێغەمبەردا هەبووە (ﷺ)، ئێمە گوتومانە لە سەردەمی پێغەمبەردا (ﷺ) لە بیست دیناری ئاڵتون زەکات کەوتووە، هەموو دینارێکی سەردەمی پێغەمبەر (ﷺ) تەقریبەن چوار غەرام و روبعێکە، ئەم چوار غرام و ڕوبعە زەربی بیست بکە ئەکاتە (85 غم)، (85 غم) ئاڵتونی عەیارە بیست و چوار ئەکاتە چەند مسقاڵ؟ ئەکاتە (17) مسقاڵ، کەواتە لە ئاڵتونی عەیارە بیست و چوار (17) مسقاڵ ئەگەر گەشتە (17) مسقاڵ زەکات ئەکەوێ. لە زیودا لە سەردەمی پێغەمبەردا (ﷺ) لە (200) درهەم زەکات کەوتووە، (200) درهەمەکە هەر درهەمێک یەکسانە بە (دوو غرام و نەوەت پۆینت هەشت (2.98 غم)) ، یەعنی ناکاتە (3) غرام، ئەمە زەربی (200) بکە [ (2.98) * (200)=595غم ]، ئەکاتە (595 غم)، کەواتە لە (595 غم) زیویش زەکات ئەکەوێ. بۆیە زەکاتی ئاڵتوون نیسابەکەی بریتییە لەوە لە (عەیار 24)ە وە زیویش بریتییە (595 غم)، زیوی ساخ لە زیودا. بۆ ئەوەی بەرچاو ڕوون بین، چونکە زۆر کات ئەو خوشکە بەڕێزانە ئەپرسن ئەمە ئاڵتونی عەیارە (24)، کەواتە لە عەیارە (24)دا (17) مسقاڵ زەکاتی لێ ئەکەوێ، ئەی ئەگەر ئاڵتونەکە عەیاری (21) بوو؟ لە عەیاری (21)دا لە (19) غرام و نیو زەکات دەکەوێ، زەکاتەکەشی بریتییە لە نیو مسقاڵ. لە ئاڵتونی عەیارە (18) بەڕێزان، لە (22) مسقاڵ و نیو زەکات دەکەوێ. لە ئاڵتونی عەیارە (14)دا لە (29) مسقاڵ زەکات دەکەوێ. لە ئاڵتونی عەیارە (13)دا لە (34) مسقاڵ زەکات دەکەوێ. ئەگەر ئەشمان ویست بۆ نموونە وردتر لەمە بزانین غەرامی ئاڵتونەکە بێنە چەند غرامە زەربی عەیارەکەی بکە، بۆ نموونە ئاڵتونەکە (20) غرامە عەیاری (24)ە، [ (20)✖️(14) ➗ (24) ] بکە. ئەگەر گەیشت بە (85) غرام ئەوە زەکات تیایدا واجبە وە نیو مسقاڵ زەکاتی ئەکەوێ بە پێی ئەو عەیارەی کە هەتە وە بە پێی ئەو غەرامەی کە هەتە، لەبەر ئەوە ئیعتیبارەکە بەم شێوازە ئەکرێ. خوای گەورەش زاناترە